روزه رمضان از چه زمانی واجب شد؟
تاریخ انتشار: ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۹۰۴۰۷۰
روزه به معنای بازداشتن خویشتن از انجام بعضی کارها میباشد و از اموری است که اصل آن در ادیان سالفه و حتی در جاهلیت نیز وجود داشته است. ناطقان: محمدامین غروی در یادداشتی اختصاصی که در اختیار مهر قرار داده است به بیان داستان روزه در اسلام و قرآن پرداخته شده است که در ادامه میخوانیم:
اشاره
تعالیم دین اسلام از گستردگی بسیار زیادی برخوردار است و فهم آن نیازمند ذهن آماده و درکی صحیح از واقعیتها دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شیوه اسلام در قانونگذاری
قانونگذاری در منظومه فکری خرداندیشان - چنانکه تاریخ بشریت بر آن گواه داده و آیات قرآن [۱] بر آن صحه میگذارد - به گونهای است که در وهله نخست، کلیات قوانین که در اصطلاح قانون اساسی نام دارد، یک جا تنظیم میشود و پس از آن، جزئینگریها و قیدهای لازم که در اصطلاح به آن تبصره گفته میشود، به آن ضمیمه میگردد .[۲]
این نکته در مورد دین اسلام، آخرین و کاملترین حرکت و نهضت خیرخواهانه جهانی برای سعادت تمام بشریت، نیز قابل راستیآزمایی است. پس از ظهور اسلام در مکه، خداوند متعال تمام قوانین و مقررات شریعت را بر قلب پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرو فرستاد، اما بیان قوانین به یکباره صورت نپذیرفت، بلکه به مرور زمان و تدریجاً برای مکلفان ابراز شد .[۳] بنابراین بیان احکام به صورت تدریجی در دستور کار شریعت اسلامی قرار گرفت؛ زیرا مخاطبان تازه مسلمان، به تازگی از عقاید و افکار پوچ جاهلی رها شده بودند و چه بسا مواجهه با شیوه جدید زندگی سبب دینگریزی آنان میشد.
تاریخ وجوب روزه
با نزول آیات ۱۸۳- ۱۸۵ سوره بقره، روزه ماه رمضان در سال دوم هجرت در مدینه واجب شد .[۴] البته پیش از وجوب روزه ماه رمضان، مردم برخی روزها را روزه میگرفتند .[۵] حتی پیش از این قانون، پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) و صحابه «ایام البیض» یعنی روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم هر ماه را روزه میگرفتند .[۶] بعید نیست که با توجه به برخی قرائن تاریخی، بتوان تاریخ وجوب روزه را پیش از هجرت و در مکه دانست .[۷]
تاریخنگاری قرآن از روزه
روزه به معنای بازداشتن خویشتن از انجام بعضی کارها میباشد و از اموری است که اصل آن در ادیان سالفه و حتی در جاهلیت نیز وجود داشته است. در قرآن مجید حداقل در دو جا به این نکته اشاره شده است؛ یکبار به صورت کلی آن را به پیشینیان نسبت داده: «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُم ْ؛[۸] روزهداری برای شما واجب شده چنانکه بر پیشینیان واجب شده بود.» و در جای دیگر از مرسوم بودن این عبادت در میان بنیاسرائیل خبر داده است: «فَإِمَّا تَرَیِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَداً فَقُولی إِنِّی نَذَرْتُ لِلرَّحْمنِ صَوْماً ؛[۹] ای مریم اگر کسی را دیدی که از تو در مورد پسرت پرسش میکند، بگو که من برای رضایت خدا، روزه سکوت گرفتهام.» البته روزه سکوت در شریعت اسلام منسوخ شد.
شفافیت قرآن پیرامون روزه
با توجه به اصل تدریجی بودن قوانین اسلام، مفهوم سه آیه ۱۸۳-۱۸۵ سوره بقره مشخص خواهد شد؛ «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ * أَیَّاماً مَعْدُوداتٍ فَمَنْ کانَ مِنْکُمْ مَرِیضاً أَوْ عَلی سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ وَ عَلَی الَّذِینَ یُطِیقُونَهُ فِدْیَةٌ طَعامُ مِسْکِینٍ فَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْراً فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ وَ أَنْ تَصُومُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ * شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدیً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدی وَ الْفُرْقانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَ مَنْ کانَ مَرِیضاً أَوْ عَلی سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَ لا یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَ لِتُکْمِلُوا الْعِدَّةَ وَ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلی ما هَداکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ؛
ای کسانی که ایمان آوردهاید روزه بر شما واجب شده همان طور که بر اقوام پیش از شما واجب شده بود شاید با تقوا شوید * و این روزهایی چند است. پس هر کس از شما مریض و یا مسافر باشد باید ایامی دیگر به جای آن بگیرید و اما کسانی که به هیچ وجه نمیتوانند روزه بگیرند عوض روزه برای هر روز یک مسکین طعام دهند و اگر کسی عمل خیری را داوطلبانه انجام دهد برایش بهتر است؛ و اینکه روزه بگیرید برایتان خیر است اگر بنای عمل کردن دارید * و آن ایام کوتاه ماه رمضان است که قرآن در آن نازل شده تا هدایت مردم و بیاناتی از هدایت و جدا سازنده حق از باطل باشد پس هر کس این ماه را درک کرد باید روزهاش را بگیرد و هر کس مریض و یا مسافر باشد به جای آن چند روزی از ماههای دیگر بگیرد. خدا برای شما آسانی و سهولت را خواسته و دشواری نخواسته و منظور این است که عده سی روزه ماه را تکمیل کرده باشید و خدا را در برابر اینکه هدایتتان کرد تکبیر گفته و شاید شکرگزاری کرده باشید.»
بر اساس دیدگاه مفسران، به چند دلیل، این سه آیه با هم نازل شدهاند، مانند آنکه عبارت «شَهْرُ رَمَضانَ» در آیه ۱۸۵ برای توضیح عبارت «أَیَّاماً مَعْدُوداتٍ» در آیه ۱۸۳ میباشد. همچنین دو آیه ۱۸۳ و ۱۸۴ به منزله مقدمهچینی برای آیه ۱۸۵ به شمار آمده است زیرا چون قرار است یک عمل خاص برای مسلمانان واجب شود که گوینده، اطمینان ندارد شنونده به دلیل سختی و دشواری، از اطاعت آن سرپیچی نکند. بنابراین به تدریج و برای زدودن اضطراب از قلب مخاطبان، برخی از احکام روزه را بیان میدارد و در پایان تاکید میکند که در تشریع این حکم، تخفیف و سهولت رعایت شده است .[۱۰]
رهیافت
دقت نظر هنگام مطالعه قوانین و تعالیم اسلامی، عنصری است که دست دشمنان اسلام از آن تهی است و نتوانستند دریافت صحیحی از مساله تشریع روزه در اسلام داشته باشند و به خطا گمان بردند اسلام عزیز در تعیین این واجب مهم، برنامه مشخصی نداشته، حال آنکه آیات قرآن کریم گویای احکام روزه میباشد.
پی نوشت
[۱]. انعام/۱۵۱-۱۵۲؛ بقره/۱۸۳.
[۲]. امام خمینی، تهذیب الأصول، ج ۲، ص: ۲۱۲؛ تهرانی، محجة العلماء، ج ۱، ص: ۱۰۱؛ مکارم، انوار الأصول، ج ۳، ص: ۴۵۸.
[۳]. میلانی، تحقیق الأصول، ج ۴، ص: ۴۲۹.
[۴]. تاریخ الطبری، ج ۲، ص: ۴۱۷؛ مجلسی، بحار الأنوار، ج ۱۹، ص: ۱۹۴.
[۵]. تفسیر القمی، ج ۱، ص: ۶۵.
[۶]. حلبی، السیرة الحلبیة، ج ۲، ص: ۱۸۷.
[۷]. سبحانی، سیرت جاودانه، ج ۱، ص: ۵۷۴.
[۸]. بقره/۱۸۳.
[۹]. مریم/۲۶.
[۱۰]. طباطبایی، المیزان، ج ۲، ص: ۴-۵. منبع: مهر برچسب ها: روزه ، رمضان ، واجب شدن
منبع: ناطقان
کلیدواژه: روزه رمضان واجب شدن واجب شده واجب شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت nateghan.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ناطقان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۹۰۴۰۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چطور یک روزه گواهینامه موتورسیکلت بگیریم؟
رییس مرکز صدور گواهینامه پلیس راهور فراجا اعلام کرد که طرح صدور گواهینامه رانندگی یک روزه برای افرادی که موتورسیکلت سواری میکنند و هنوز گواهینامه رانندگی ندارند، همچنان در حال اجرا است.
به گزارش مشرق، سرهنگ احمد کرمی اسد، به روند صدور گواهینامه موتورسیکلت در ایران اشاره کرد. او گفت: «با توجه به شرایط فعلی کشور، تصمیم گرفتیم فرایند صدور گواهینامه موتورسیکلت را سهلتر کنیم و در واقع تصمیم گرفتیم گواهینامههای موتورسیکلت را در یک روز صادر کنیم. این تصمیم بر اساس مصوبه هیئت وزیران اتخاذ شده است و فرآیند خاصی را در بر میگیرد. به طور مثال، فرد باید در دورههای آموزشی ثبت نام و شرکت کند. پس از اتمام دوره، افراد باید در آزمون شرکت کنند. بنابراین، مطابق با این تصور که بعضی افراد دارند، دریافت گواهینامه در یک روز اتفاق نمیافتد. بلکه افراد باید آموزشها را به درستی فرا گرفته و در آزمونها نیز نمره لازم را کسب کنند.»
رئیس مرکز صدور گواهینامه پلیس راهور، فراجا، ادامه داد: «بررسیهای پلیس نشان میدهد که بیش از شش و نیم میلیون نفر از سرنشینان موتورسیکلت در کشور ما، بدون گواهینامه رانندگی هستند و هنگام تحت پرسش قرار گرفتن از سوی پلیس، قادر به ارائه مدرک معتبر نیستند. به همین دلیل، از تیرماه سال گذشته، طرح صدور گواهینامه موتورسیکلت در یک روز به صورت آزمایشی اجرا شد و مشکلات آن به مرور زمان رفع شد و در حال حاضر نیز در حال اجرا است.»
وی با بیان اینکه این طرح فقط برای افرادی است که موتورسیکلت دارند اما گواهینامه ندارند، افزود: «سایر افراد بدون موتورسیکلت نمیتوانند در این طرح شرکت کنند و باید در ۲۱۰ مرکز آموزشی سراسر کشور ثبت نام کنند. اما اگر موتورسیکلت به نام پدر خانواده باشد، فرزند میتواند در این طرح شرکت کند.»
رئیس مرکز صدور گواهینامه ادامه داد: متقاضیانی که شرایط لازم را دارند، میتوانند به سایت «آموزشگاه موتورسیکلت ایرانیان» مراجعه کرده و به صورت آنلاین در این سامانه ثبت نام کنند. احراز هویت از طریق سیستمی انجام میشود. سپس افراد باید مدارک و اطلاعات مربوط به موتورسیکلت خود را وارد کنند. پس از انجام تمامی مراحل، یک پیامک برای متقاضی ارسال میشود که در آن به او اطلاع داده میشود که در طی ۲۴ ساعت آینده پلیس، شرایط صدور گواهینامه را به او اعلام خواهد کرد.
کرمی ادامه داد: همکاران ما اصالت موتورسیکلت را بررسی میکنند و پس از تأیید مدارک، یک پیامک دیگر به متقاضی ارسال میشود که در آن به او اعلام میشود که مراحل ثبت نام را با موفقیت پشت سر گذاشته است و حالا باید هزینه گواهینامه را پرداخت کند.
وی با اشاره به هزینههای دریافت گواهینامه، افزود: تا قبل از اجرای این طرح، هزینههای آموزش، آزمون و صدور گواهینامه نزدیک به دو میلیون تومان بود که به صورت استانی اعلام میشد و در هر استان با سایر استانها متفاوت بود. اما در این طرح، ما تنها ۵۷۰ هزار تومان دریافت میکنیم و این مبلغ ثابت است و تغییر نمیکند.
رییس مرکز صدور گواهینامه پلیس راهور فراجا اعلام کرد که طرح صدور گواهینامه رانندگی یک روزه برای افرادی که موتورسیکلت سواری میکنند و هنوز گواهینامه رانندگی ندارند، همچنان در حال اجرا است.